آذرسا

در بخش مدیریت مارک آذرسا امکان تعریف چهار بانک مجزا بر اساس استاندارد مارک ایران در قالب بانک‌های “کتابشناسی”، “مستندات”، “رده بندی” و “موجودی” به همراه تعریف فیلد، فیلد فرعی و نشانگرها به خط و زبان‌های مختلف فراهم شده است.

در آذرسا مدیر می تواند انوع گروه کاربری و نقش را تعریف کند، اطلاعات کاربران را ویرایش، حذف یا ایجاد نماید، کاربران را فعال یا غیرفعال کند، به آنها با توجه به گروه‌های کاری تعریف شده نقش و گروه کاربری اختصاص دهد یا از نگاه کاربر به نرم‌افزار نگاه کرده و کاربر را مانیتور نماید و منابع دانلود شده توسط کاربر را مشاهده نماید.

در نرم‌افزار آذرسا، طراحی گزارش‌ها به‌صورت پویا و با استفاده از Report Generator انجام می‌شود. با استفاده از این امکان، گزارشات دلخواه بر حسب نیاز سطوح مختلف کاری مانند اعضای کتابخانه، مدیران فنی نرم افزار و مدیران سیاست گذار کتابخانه طراحی و تولید می‌شود.

در آذرسا، پروتکل Z39.50 در دو بخش Client و Server پیاده‌سازی شده است. Z-Server پس از دریافت درخواست از Z-Client، خود، اقدام به جستجو و دریافت اطلاعات از DataBase نموده و در نهایت اطلاعات بازیافتی را مطابق درخواست Z-Client ، تبدیل و به آن ارسال می‌نماید.

در آذرسا فهرست‌ها و لیست‌هایی از اطلاعات پایه(مانند کد کشور‌ها، زبان‌ها، مقاطع تحصیلی و …) به‌صورت استاندارد و در قالب جدول در نظر گرفته شده است که توسط راهبر سیستم قابل اضافه نمودن و ویرایش می‌باشد. این امر ضمن یکسان‌سازی اطلاعات، از ورود اطلاعات نادرست در سیستم پیش‌گیری ‌کرده و امکان پیش‌ثبت اطلاعات را فراهم می‌سازد.

نرم‌افزار آذرسا به گونه‌ای طراحی شده است که با تبیین استانداردهای مارک، راه حل نهایی ذخیره و بازیابی اطلاعات را ارائه دهد، از جمله راهکاهای این نرم‌افزار، نظارت بر استانداردهای کتابشناختی ملی و ایجاد بستر مناسب ذخیره‌سازی اطلاعات کتابشناختی، به منظور تبادل جهانی اطلاعات با الگوی مارک است.

این بخش شامل آماده‌سازی، ذخیره‌سازی و سازماندهی محتوایی و ساختاری منابع دیجیتالی به منظور دستیابی به نتایج مطلوب از میان مجموعه‌ای از منابع است. در واقع هدف از مدیریت منابع دیجیتال، تعریف و ذخیره‌سازی انواع محتوا، ویرایش و حذف آنها می‌باشد.

امکان ارسال اطلاعات رکوردها بین واحدهای مختلف در آذرسا پیش‌بینی شده است. در این نرم‌افزار، چگونگی برقراری ارتباط بین واحدها توسط مدیر نرم‌افزار و بر اساس خط مشی کتابخانه تعیین می‌شود. این فرایند شامل ایجاد وظیفه و ارسال مدارک در پایگاه‌های کتابشناسی، مستندها و رده‌بندی می‌باشد. همچنین امکان ارجاع وظیفه، انصراف از ارسال، تکمیل، بررسی مجدد، پیگیری و مشاهده تاریخچه نیز در آن تعبیه شده است.

فرایند امانت آذرسا، شامل عضویت،‌ صدور کارت عضویت، درخواست امانت، تمدید، رزرو و رسیدگی به درخواست‌ها می‌باشد. ویژگی بارز میزامانت آذرسا تعامل کامل آن با بخش سازماندهی است، به این معنا که تغییرات اعمال شده در بخش سازماندهی بلافاصله در بخش امانت نیز اعمال خواهد شد. همچنین با ایجاد بانک اطلاعات اعضا در بخش امانت نرم‌افزار آذرسا، کنترل عملکرد میز امانت، دریافت انواع تحلیل‌ها و گزارش‌های آماری امکان‌پذیر می‌گردد.

پیایند نشریه‌ای است که به‌طور مسلسل و در فاصله زمانی معین یا غیرمعین منتشر می‌شود و قاعدتاً به طور نامحدود ادامه می‌یابد. مدیریت پیایندها شامل پیگیری و صحافی می‌باشد. بخش پیگیری پیایندهای آذرسا شامل ثبت اطلاعات کاردکس یک پیایند و بخش صحافی پیایند شامل ارسال اقلام پیایند برای صحافی است.

این بخش از آذرسا، شامل ثبت و پیگیری درخواست‌ها به‌منظور خریداری انواع مواد کتابخانه‌ای و آرشیوی است. این فرآیند یکی از بحث برانگیزترین مباحث حرفه کتابداری است که بر اجرای فرایندهایی چون بررسی وضعیت مدارک کتابخانه، بررسی عملکرد بودجه کتابخانه، مقدار پول هزینه شده از بودجه و سفارش مدارک تایید شده استوار است.

هدف از مدیریت اصطلاحنامه تعریف انواع اصطلاحنامه، ویرایش و حذف آنهاست. جستجوی مفهومی و موضوعی با استفاده از اصطلاحنامه و به‌روزرسانی اصطلاحنامه یا ساختار آن، بر اساس نیاز و پیشنهاد‌های کاربران، از ویژگی‌های بارز این بخش از نرم‌افزار آذرسا می‌باشد.

آذرسا، سازماندهی اطلاعات و محتوای اسناد در مراکز آرشیوی را، براساس استانداردهای کاربردی در این حوزه پوشش می‌دهد. امنیت و کنترل سطوح دسترسی اطلاعات و محتوای مواد آرشیوی، امکان کدگذاری و طبقه‌بندی اسناد آرشیوی براساس ساختار سلسله مراتبی پویا، موتور جستجوی قوی در ایندکس و بازیابی اطلاعات و محتوای مواد آرشیوی و ارائه راهبردهای نوین جستجوی اطلاعات مواد آرشیوی از ویژگی‌های بارز آذرسا در زمینه آرشیو می‌باشد.

نظرسنجی برای ارائه نظرات در ارتباط با رکوردهای کتابشناسی بکار می‌رود. به این منظور در نرم‌افزار آذرسا، امکان تعریف انواع فرم نظرسنجی به دو صورت گزینه‌ای و امتیازی پیش‌بینی شده است. همچنین امکان ویرایش و حذف سوالات و فرم‌های نظرسنجی نیز وجود دارد.

در آذرسا، فرایند پرسش و پاسخ(FAQ) شامل جستجو و مشاهده سوالات رایج بر اساس گروه‌های موضوعی تعریف شده می‌باشد. همچنین امکان طرح سوال جدید، پاسخگویی به سوالات و پیگیری سوالات مطرح شده نیز در این نرم‌افزار پیش‌بینی شده است.

در نرم افزار آذسا امکان ایجاد پایگاه اطلاعات جانبی به تعداد نامحدود فراهم شده است. با استفاده از این امکان ضمن ایجاد و مدیریت پایگاه های جانبی موجود، می توان اطلاعات وارد شده درپایگاه های مختلف را بین هر یک از آنها و همچنین پایگاه اطلاعات اصلی، رد و بدل نمود.

در نرم‌افزار آذرسا از گالری، برای نمایش منابع دیجیتال مرتبط با یک مناسبت خاص و به‌عنوان یکی از روش‌های بازیابی و ارائه محتوای منابع دیجیتالی استفاده می‌شود. پس از ایجاد هر گالری و تکمیل اطلاعات، محتوای آن با انتخاب منابع دیجیتالی مختلف شامل عکس، فیلم، صوت یا متن مشخص شده و امکان بررسی و تائید آن به‌منظور فعال‌سازی و اشاعه فراهم می‌گردد.

این بخش از آذرسا، امکان مشاهده تازه های نشر را فراهم می کند. شایان ذکر است که در این سیستم، هر کتابخانه می تواند تعریف خود را از تازه ها داشته باشد، تا با توجه به آن، تنظیمات اطلاع رسانی تازه های نشر انجام گیرد. اطلاعات تازه های نشر می تواند به‌صورت RSS تعریف و در اختیار علاقمندان قرار گیرد.

در آذرسا، بازیابی اطلاعات فراداده، تمام متن و منابع دیجیتال به‌صورت مشترک با درج یک واژه و جستجوی آن تحت عنوان جستجوی فراگیر، امکان‌پذیر است. در واقع با استفاده از این امکان کاربر می‌تواند جستجوی خود را در کلیه منابع مختلف کتابخانه به‌طور همزمان و یکجا انجام دهد.

در بخش جستجوی مدارک آذرسا، بازیابی اطلاعات مدارک، ‌مستندها و‌ رده‌ها از طریق جستجو در پایگاه‌های مربوطه انجام شده و راه حلی برای جستجوی تمامی فیلدهای یک مدرک ارائه می‌شود. همچنین در این بخش امکان انجام جستجوهای ترکیبی با استفاده از عملگرهای جبر بول (AND,OR, NOT) یا چند بخشی (Multipart) همراه با علامت کوتیشن فراهم شده است.

جستجوی منابع دیجیتال آذرسا، درگاهی جهت بازیابی انواع منابع دیجیتالی، از طریق جستجو در محتوای فایل دیجیتال است. به عبارت دیگر، هر یک از منابع دیجیتال، دارای اطلاعات محتوایی خاص خود بوده که توسط سیستم استخراج شده و از طریق جستجوی منابع دیجیتالی می‌تواند بازیابی شود.

جستجوی تمام متن(Full Text Search)، درگاهی به‌منظور دستیابی اطلاعات از طریق جستجوی مستقیم در متن منابع آماده‌سازی شده می‌باشد. در آذرسا، وقتی کاربر کلمه ای را در متن مدارک جستجو می کند، نه تنها به کتاب، بلکه به صفحه، پاراگراف و در نهایت به جمله ای که کلمه مورد جستجو در آن قرار گرفته است، دست می یابد و کلمه مورد جستجو، بصورت نشاندار و مشخص در متن مدرک به کاربر نشان داده می‌شود.

در آذرسا، هر یک از اعضا، یک کتابخانه شخصی برای خود داشته و می‌توانند پس از جستجوی مدارک مورد نظر، در صورت نیاز آن را به کتابخانه شخصی خود ارسال کنند. در واقع کتابخانه شخصی یک کپی از بانک اصلی بوده تا در این محیط کاربر بتواند خدمات مخصوص به هر کتابخانه را، به‌صورت شخصی مورد استفاده قرار دهد، لذا تغییر در آن هیچ‌گونه اثری در بانک اصلی ندارد. همچنین در این بخش، مدیریت کتابخانه شخصی(شامل تعریف گروه‎‌های مختلف، ویرایش و حذف گروه‌ها و جابجایی رکوردها و گروه‌ها) برای عضو امکان‌پذیر شده است.

این بخش شامل تعریف فرمت خروجی در بانک‌های کتابشناسی(که اطلاعات موجودی را نیز به همراه دارد)، مستندها و رده‌بندی و به‌منظور مشاهده اطلاعات در قالب فرمت‌های برچسب دار، جدولی و با شماره‌ تگ می‌باشد. در این بخش کاربران، اطلاعات را در قالب فرمت‌های خروجی مشاهده کرده و می‌توانند گزارش‌های مورد نظر را دریافت کنند.

تبادل اطلاعات با کتابخانه‌های دیگر براساس استاندارد ISO2709 و پروتکل Z39.50 امکان‌پذیر بوده و شامل ورودی استاندارد، خروجی استاندارد و جستجو تحت پروتکل Z39.50 می‌باشد.

بخش امانت آذرسا، دریافت انواع تحلیل‌ها و گزارش‌های آماری را پشتیبانی می‌کند. در این بخش امکان تهیه گزارش آماری از کارکرد مدارک، اعضا و گزارش مجموع منابع امانتی، بازگشتی، رزروی، تمدیدی و تاخیری فراهم شده است.

بخش رف‌خوانی آذرسا، وظیفه بررسی و تطابق موجودی سیستم با مخازن را به جهت تعیین و تهیه صورت منابع مفقودی و رفع نواقص احتمالی بر عهده دارد. رف‌خوانی در آذرسا، بر اساس بارکد یا RFID انجام شده و امکان تعیین فیلتر بر اساس نوع مدرک، مرجع/غیرمرجع، قفسه باز/قفسه بسته و محل نگهداری در این بخش فراهم شده است.