مرکز تحقیقات مخابرات ایران به عنوان قدیمی ترین مرکز پژوهشی در حوزه فناوری اطلاعات (ICT)، با بیش از ۴۰ سال سابقه تجربه علمی در امر تحقیق و مشاور مادر وزارت متبوع، اصلی ترین پایگاه تحقیقات در زمینه ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشور است. این مجموعه هم اینک با برخورداری از کادری تخصصی و مجرب در حوزه های مختلف ICT و دیگر امکانات پژوهشی و آزمایشگاهی پیشرفته در قالب چهار پژوهشکده فعالیت های تحقیقاتی عمده ای را دنبال می کند.
این مرکز در سال ۱۳۴۹ با امضای تفاهم نامه ای بین دول ایران و ژاپن تاسیس شد و به طور محدود فعالیت های تحقیقاتی بنیادی خود را که پیش از انقلاب شکوهمند اسلامی عمدتا ماهیتی دانشگاهی داشت ، آغاز کرد. با پیروزی انقلاب اسلامی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی اداره امور مرکز تحقیقات مخابرات به وزارت پست و تلگراف و تلفن ( ارتباطات و فناوری اطلاعات) واگذار شد و به عنوان بازوی تحقیقاتی و مشاورره ای در این وزارتخانه فعالیت های گسترده ای را دنبال کرد. بازنگری در ساختار فعالیتهای مرکز با هدف خود کفایی ، استقلال فنی و تخصصی ،مسئولان را بر آن داشت تا نسبت به تحقیق و توسعه به ویژه تحقیقات کاربردی در زمینه فناوری مخابراتی اولویت خاصی قائل شود. در سال ۱۳۷۶ مؤسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات به پژوهشکده ارتقا یافت و در سال ۱۳۸۴ با تاسیس سه پژوهشکده به پژوهشگاه تبدیل شد. این مرکز هم اینک با دارا بودن چهار پژوهشکده به عنوان پژوهشگاهی تحقیقاتی ، قطب پژوهشی فناوری ارتباطات و اطلاعات محسوب می شود و نقش مهمی را به عنوان مشاور مادر در بخش ICT دارا می باشد. در سال ۱۳۹۱ پژوهشگاه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات به پژوهشگاه فضای مجازی تبدیل شد.